زندگینامه شهید حجت الاسلام حاج شیخ غلام محمد روحانی
2023/02/13
تولد
یکی از علمای معاصر افغانستان شهید حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ غلام محمد روحانی می باشند. ایشان در سال ۱۳۳۰ هـ . ش در یک خانواده روحانی و مذهبی در شهر هرات چشم به جهان گشود. پدر بزرگوارش مرحوم آخوند رجب علی از جمله روحانیون و مبلغین در شهر هرات و فعال این شهر بود.
زندگینامه علمی
شهید غلام محمد روحانی هفت سال دوران کودکی را در دامان پاک مادری مهربان سپری کرد، سپس در مکتب خانه دروس ابتدائی را نزد پدر تلمذ نمود. بعد از فراگیری دروس ابتدائی، به تحصیل علوم حوزوی پرداخت و در محضر استادان بزرگواری چون مرحوم حاج شیخ محمد طاهر قندهاری و مرحوم حاج شیخ غلام حسین طالب دروس ادبیات عرب، مطول، حاشیه و جلدین لمعه را فرا گرفت .قوانین، رسائل، مکاسب و کفایه را نیزی از محضر اساتیدی چون حجت الاسلام شیخ اسحاق اخلاقی، حجة الاسلام سید امان الله بصیر، استفاده نمود و در مدت بسیار کوتاه سطوح عالیه را با موفقیت به اتمام رسانید.
شهید حجت الاسلام روحانی از اولین طلاب برجسته مدرسه علمیه صادقیه به شمار می‌رفت و با توجه به تلاش و پشتکار جدی که در درس و تحصیل داشت و در عین حال از نبوغ و استعداد بالائی بهره‌مند بود، در کمترین زمان از جمله مدرسین فعال و موفق مدرسه علمیه صادقیه قرار گرفت. وی روزانه چندین درس را برای طلاب تدریس می‌کرد.
فعالیت های اجتماعی
شهید غلام محمد روحانی ضمن تدریس در مدرسه صادقیه در مسائل اجتماعی و فرهنگی نیز توانمندی خاص داشت. ایشان رابطه بسیار خوب و قوی با اقشار جامعه به خصوص نسل جوان و دانشجویان و محصلین داشت. سخنرانی‌های جذاب وی شدیداً مورد علاقه عامه مردم از جمله جوانان و دانشجویان قرار می‌گرفت. این امر باعث گردید موقف اجتماعی، فرهنگی و علمی‌اش در بین جامعه نسبت به سایرین متمایز باشد. نقش ایشان در راستای تبلیغ و ارشاد مردم بسیار کلیدی و نفوذ کلامشان در بین آحاد جامعه به خصوص جوانان از اهمیت زیادی برخوردار بود.
علاقه مندی آقای روحانی به ادبیات فوق العاده محسوس بود و این سبب شد که ذوق شعری ایشان در خطابه و سخنرانی هایش نمود پیدا کند. ایشان در خطابه‌هایش از شعر شعرای بزرگ بسیار استفاده می‌کردند. اشعار مولانا، حافظ و سعدی به منبرهایشان زیبائی خاصی می بخشی. ایشان بسیار خوش اخلاق و خوش مشرب بود و محبوبیتی عجیب بین مردم داشت.
شهید روحانی در قرائت و تجوید قرآن نیز مهارتی کامل داشت و صدای زیبا و دلنشینش در قرائت قرآن و اشعار در خاطره‌ها، ماندگار است. ایشان هم شعر می‌سرود و هم زیبا شعر می‌خواند. ایشان از شعرای متعهد بود و اشعارش بسیار جهت دار و دردمندانه بود. اشعاری که سروده است بیانگر تعهدش به اسلام عزیز و ملت رنجدیده و مظلوم افغانستان است. موضع گیری اش نسبت به حکومت دست نشانده آن زمان خلقی ها، بسیار مشهود است که برای نمونه چند بیت از اشعار ایشان را ذکر می‌کنیم:
دنیا ندارد ارزشی، کز عشرتش دیوانه‌ای
در جمع بند و مکنتش از آخرت بیگانه‌ای
مغرور آسایش مشو، از مرگ خود غافل نشو
فکری به حال خویش کن، گر عاقل و فرزانه‌ای
این منصب دنیا بود در نزد هر کس عاریت
پس بهر چه در ظلم و کین چون زاده مرجانه‌ای
این قصرهای باشکوه باقی نمی‌ماند به کس
روزی شود کاین قصرها گردد همه ویرانه‌ای
روحانیا در زندگی یک مرد با اخلاق باش
اخلاق گرداری یقین موجود در هر خانه‌ای
شهید بزرگوار حاج آقای روحانی رابطه بسیار مناسب با توده‌‌های مردم داشت. این رابطه صمیمانه با عامه مردم، بویژه جوانان باعث عشق و محبت عمیق مردم به ایشان گردید. بسیار دردمندانه سخن می‌گفت، در وعظ شجاع، توانمند، دلسوز و پرتحرک بود و همین باعث می‌شد که وعظش دلنشین گردد. وی که از متن جامعه محروم برخاسته بود همواره مدافع حقوق فقراء و ضعفا و مستمندان بود. و برای دفاع از حقوق مظلومان و محرومان علیه مستکبرین، به خصوص حکومت ظالم و دست نشانده تره‌کی، موضع‌گیری اصولی داشت و دولت فاسد تره‌کی را مورد انتقاد شدید قرار می‌داد.
موقعیت علمی، تبلیغی و اجتماعی ایشان سبب گردید که حکومت خلقی‌ها از حضور فعالیتش احساس خطر نماید و سرانجام در اوایل محرم مصادف با نیمه دوم سال ۱۳۵۷ هـ . ش ایشان با تعداد دیگری از روحانیون سرشناس هرات دستگیر و روانه محبس هرات شدند. این دوران بیست و پنج روز بیشتر طول نکشید و در ماه صفر همان سال ایشان همراه با استاد مرحوم شیخ غلام حسین طالب و مرحوم حاج شیخ عبدالله وثیقی و دیگر شخصیت‌ها از محبس رها گردید، در ادامه مورد استقبال عامه مردم شهر هرات گردید و تعداد کثیری از بزرگان شهر به ملاقاتش آمدند.
محبس هرات نتوانست در روحیه و حس ایشان تأثیری بگذارد و ایشان بلافاصله وظیفه تبلیغی و ارشادی خود را ادامه داد، و مردم را از ماهیت خلقی‌ها و کمونیست‌ها مطلع کرد. از آنجایی که ظلم و استبداد حکومت تره‌کی به اوج خود رسیده بود، قیام مردم در ۲۴ حوت ۱۳۵۷ در شهر هرات صورت گرفت. ایشان هم از مبارزان پیشگام آن عرصه بود. ارشادات معنوی ایشان در ابعاد مختلف باعث گردید که خلقی‌ها تحمل حضور ایشان را نداشته باشند؛ لذا در اولین فرصت پس از سرکوب قیام و تسلط بر اوضاع شهر با ترفندی خاص معظم له را برای بار دوم دستگیر و به محبس هرات منتقل کرد .
وفات
شهید روحانی در یازدهم حمل ۱۳۵۸ ه.ش دستگیر و زندانی شد. بعد از ۲۷ روز در شب هفت ثور سال ۱۳۵۸ ه.ش ، در اولین سالگرد کودتای ننگین هفت ثور نیمه شب توسط نیروهای مزدور خلق، ایشان و جمع کثیری از هم وطنان زندانی را از محبس هرات به بیرون در مکانی نامعلوم منتقل و سپس آنها را به شهادت رساندند. این شهدا جزو شهدای مفقود الاثر کشور قرار گرفتند.
روحشان شاد و یادشان گرامی و راهشان پر رهرو باد!
مطالب مرتبط
سوال خود را مطرح کنید :
